به گزارش مشرق، میزان تولید LPG در کشور به رقم سالانه ۱۷ میلیون تن در سال رسیده است که از این مقدار حدود ۶ میلیون تن آن صادر می‌شود، ۲ میلیون تن در بخش خانگی مصرف شده و مابقی ۹ میلیون تن در خطوط لوله گاز طبیعی و فلرها سوزانده شده و به هدر می‌رود. هدر رفت ۹ میلیون تن LPG در حالی است که با توجه به تجربه کشورهای دنیا می‌توان از این سوخت در خودروها استفاده کرد.
باید توجه داشت که با توجه به تمرکز دولت بر توسعه CNG، ورود LPG به سبد سوخت خودروها نباید در رقابت با CNG قرار گیرد. این موضوع با یک سیاستگذاری دست به راحتی قابل حل است. در این بین دولت برای استفاده از LPG در خودروها و تسهیم متناسب CNG و LPG دو سیاست را می‌تواند اتخاذ کند:
۱- LPG عرضه شده برای خودروها به گونه‌ای قیمت‌گذاری شود که مزیت استفاده از CNG نسبت به LPG کمتر نشود.
۲- محدود کردن استفاده از LPG در برخی خودروهای عمومی مثل تاکسی‌ها و اتوبوس‌ها.
در گزارش‌های قبلی به بررسی ابعاد اقتصادی جایگزینی LPG به جای بنزین در خودروها پرداخته شد. در این گزارش به بررسی مزایای جایگزینی LPG با گازوئیل در اتوبوس‌ها خواهیم پرداخت. به طور کلی استفاده از LPG در اتوبوس‌ها مزایای فراوانی را به همراه دارد. افزایش درآمد دولت با توجه به بیشتر بودن قیمت گازوییل صادراتی نسبت به LPG و عدم نیاز به تعداد زیاد جایگاه سوختگیری با توجه به پیمایش زیاد اتوبوس با LPG از جمله مزایای استفاده از این سوخت در اتوبوس‌ها است. این موضوع از این نظر اهمیت دارد که می‌توان با احداث تعداد محدودی جایگاه سوختگیری در حواشی کلان‌شهرها امکان سوختگیری اتوبوس‌ها را فراهم کرد.
با توجه به اینکه ارزش حرارتی LPG بیشتر از گازوییل است، با مصرف آن در اتوبوس‌های عمومی و خصوصی درون شهری می‌توان مقدار وزنی بیشتری از گازوییل صادر نمود. از آن جایی که قیمت صادراتی هر تن گازوییل حداقل ۱۵۰ دلار بیشتر از LPG است، با صادرات آن درآمد بیشتری نصیب دولت خواهد شد. همچنین استفاده از اتوبوس‌های LPGسوز می‌تواند به کاهش آلودگی هوا در کلانشهرهایی از جمله تهران نیز کمک کند.
*توجیه اقتصادی اتوبوس‌های LPGسوز به روایت معاملات بورس انرژی
برای بررسی اختلاف قیمت بین LPG و گازوئیل، بهترین منبع استناد معاملات انجام شده در رینگ صادراتی بورس انرژی است. در این راستا بر اساس معاملات LPG و گازوئیل در رینگ صادراتی بورس انرژی، میانگین قیمت صادراتی LPG در دو سال گذشته ۳۶۹.۵ دلار به ازای هر تن بوده است و میانگین قیمت صادراتی گازوئیل ۵۵۶.۷ دلار به ازای هر تن می‌باشد. در نتیجه بر اساس این آمار اختلاف قیمت یک تن گازوئیل و LPG حدود ۱۸۷.۲ دلار می‌باشد.
در این راستا در صورتی که تصمیم وزارت نفت بر اجرای سیاست "محدود کردن استفاده از LPG در برخی خودروهای عمومی مثل تاکسی‌ها و اتوبوس‌ها" باشد می‌توان با جایگزینی LPG به جای گازوئیل در اتوبوس‌ها و صادرات گازوئیل معادل آزاد شده، درآمدهای ارزی دولت را افزایش داد.
اعداد و ارقام مربوط به قیمت صادراتی گازوئیل و LPG در ماه‌های مختلف دو سال گذشته در ادامه آورده شده است. با مقایسه این اعداد و ارقام اختلاف قیمت حداقل ۱۵۰ دلاری یک تن گازوئیل و LPG به راحتی قابل مشاهده است.
تصویر ۱- قیمت گازوئیل و LPG در اردیبهشت‌ماه سال ۹۸
تصویر ۲- قیمت گازوئیل و LPG در تیرماه سال ۹۸
تصویر ۳- قیمت گازوئیل و LPG در مهرماه سال ۹۸
تصویر ۴- قیمت گازوئیل و LPG در فروردین‌ماه سال ۹۷
تصویر ۵- قیمت گازوئیل و LPG در تیرماه سال ۹۷
تصویر ۶- قیمت گازوئیل و LPG در مهرماه سال ۹۷
تصویر ۷- قیمت گازوئیل و LPG در بهمن‌ماه سال ۹۷
*زنگنه: استفاده از LPG در اتوبوس‌ها هزینه‌ها را نصف می‌کند
درباره معاملات گازوئیل و LPG در رینگ صادراتی بورس انرژی ذکر چند نکته الزامی است. نکته اول اینکه این آمار از فروردین سال ۹۷ تا قبل از شیوع ویروس کرونا و بهم ریختن بازار نفت در نظر گرفته است، زیرا مبنا قرار دادن قیمت‌ها در برهه بی‌ثباتی بازار نفت منطقا مورد پذیرش نیست.
نکته دوم اینکه به طور کلی اختلاف قیمت بین هر تن گازوئیل و LPG حدود ۱۰۰ تا ۲۰۰ دلار است. طبق محاسبات خبرنگار اقتصادی ما میانگین قیمت صادراتی LPG در دو سال گذشته ۳۶۹.۵ دلار به ازای هر تن بوده است و میانگین قیمت صادراتی گازوئیل ۵۵۶.۷ دلار به ازای هر تن می‌باشد. در نتیجه بر اساس این آمار قیمت یک تن گازوئیل حدود ۱۸۷.۲ دلار از قیمت یک تن LPG بالاتر است.
همانطور که اشاره شد این اختلاف قیمت ناشی از میانگین‌گیری است و این امکان وجود دارد که در برخی تک محموله‌ها حتی LPG ایران را به قیمت بالاتری نسبت به گازوئیل فروخته شده باشد. در این بین آنچه اهمیت داشته و مبنای مطالعات اقتصادی و تصمیم‌گیری کارشناسان می‌باشد مقایسه میانگین قیمت‌های گازوئیل و LPG در دو سال گذشته است نه قیمت برخی تک‌محموله‌های این دو فرآورده.
نکته پایانی اینکه برخی رسانه‌ها با مقایسه قیمت‌های گازوئیل و LPG بر اساس آمار نشریه پلتس مدعی شده‌اند که اختلاف قیمت هر تن این دو فرآورده رقمی پایین‌تر از ۱۰۰ دلار است. در پاسخ با این نکته باید توجه داشت که منطقا آنچه مبنای محاسبات اقتصادی قرار می‌گیرد قیمت جهانی گازوئیل و LPG نیست بلکه قیمت صادراتی گازوئیل و LPG ایران است که از آمار معاملات رینگ صادراتی بورس انرژی به راحتی قابل اخذ می‌باشد.
محاسبات نشان می‌دهد که در صورت تمایل دولت به استفاده از LPG در اتوبوس‌ها این اقدام توجیه اقتصادی بالایی داشته و درآمدهای ارزی دولت را افزایش می‌دهد. توجیه اقتصادی جایگزینی LPG به جای گازوئیل در اتوبوس‌ها به حدی است که حتی بیژن زنگنه وزیر نفت نیز در اظهاراتی به آن اشاره کرده است. وزیر نفت در مراسم امضای تفاهم‌نامه تامین مالی دوگانه‌سوزکردن خودروهای عمومی در آبان ۹۸ گفت: «برای خودروهای گازوئیلی نیز تلاش می‌شود تا LPG یا همان گازمایع جایگزین شود، زیرا هزینه را به نصف کاهش می‌دهد».
در مجموع با توجه به اینکه اختلاف قیمت صادراتی هر تن گازوئیل از هر تن LPG حداقل ۱۵۰ دلار بیشتر است، می‌توان به جای سوزاندن ۹ میلیون تن LPG در فلرها و خطوط لوله گاز طبیعی، این سوخت با ارزش را جایگزین گازوئیل در اتوبوس‌ها کرد و بدین ترتیب با صادرات گازوئیل آزاد شده با قیمت بالاتر درآمدهای ارزی دولت را افزایش داد.
۱۶:۵۱ - ۱۳۹۹/۰۴/۲۷
